Hindistan Uzay Araştırma Örgütü tarafından Ekim 2008'de Ay yörüngesine fırlatılan Chandrayaan-1 uzay aracı, topladığı verilerle ilginç bir buluşa imza attı.
Uzay aracından gelen verileri inceleyen bilim insanları, Ay kutuplarının diğer bölgelerden önemli ölçüde farklı bir bileşime sahip olduğunu ortaya çıkardı.
AY'DA PAS KEŞFEDİLDİ
Kutuplardan yansıyan ışığı inceleyen araştırmacılar, bir pas türü olan hematit belirtilerine rastladı.
Bildiğiniz gibi pas olarak da bilinen demir oksitlerin oluşabilmesi için oksijene ihtiyaç var, ancak Ay'da oksijen bulunmuyor. Bu nedenle Ay, hematit (pas) oluşumu için uygun bir ortam değil. Peki o halde Ay'da nasıl pas belirtilerine rastlandı?
Bu sorunun cevabını bulabilmek için Hawaii Üniversitesi'nden Şuai Li, NASA ile iletişime geçti ve Ay'da pas oluşumunun üç şekilde oluşabileceği ortaya çıktı.
(Görsel: Chandrayaan-1 uzay aracının Ay Mineraloji Haritalayıcısı'ndan elde edilen bir fotoğraf. Görüntüdeki mavi alanlar, Ay'ın kutuplarında yoğunlaşan suyu gösteriyor. Bölgedeki kayaların spektrumunu inceleyen araştırmacılar bir pas türü olan hematit bulgularına rastladı.)
PAS OLUŞUMUNDAN DÜNYA SORUMLU OLABİLİR
Bilim insanlarına göre Ay'da her ne kadar atmosfer bulunmasa da Dünya'nın manyetik alanı nedeniyle Ay'a oksijen gidebileceği görüşünde. Bu görüş, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzündeki hematit (pas) miktarının, diğer yüzüne göre çok daha fazla olmasını da açıklıyor.
Ay ve Dünya'nın milyarlarca yıldır birbirinden uzaklaşması sebebiyle, Ay'ın gezegene daha yakın olduğu dönemde daha çok oksijen almış olması da muhtemel.
Araştırmacılara göre Ay'daki pasın bir diğer nedeni hidrojen olabilir. Hem Ay hem de Dünya, Güneş'ten gelen rüzgarlar aracılığıyla hidrojen bombardımanına maruz kalıyor. Ancak Dünya'nın manyetik alanı bu gazları engellerken Ay'da herhangi bir koruma bulunmuyor.
Ay'da pas oluşmasının üçüncü nedeni ise Ay'ın uzak tarafındaki kraterlerin altında bulunan mevcut su buzu olabilir. Araştırmacılar, Ay'a devamlı çarpan toz parçacıklarının bu su moleküllerini serbest bırakabileceğini ve bunların demirle karışarak, oksitlenme oranını artıracak şekilde ısınabileceğini söylüyor.
Bu durum, pasın neden Ay kraterlerinin uzağında da tespit edildiğini açıklayabiliyor, ama suyun kayayla nasıl etkileşime girdiğini tam olarak açıklamıyor.
Bilim insanları, söz konusu bulguları birleştirerek Ay'da neden paslanmanın oluştuğunu çözmeye çalışacak.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış