Geçtiğimiz yıl mart ayından bu yana süre gelen pandemi süreci, diğer hastalıklara da davetiye çıkarıyor.
Özellikle son dönemlerde artan vertigo vakalarının koronavirüs endişesi nedeniyle ortaya çıktığı uzmanlar tarafından gözlemlendi.
Dünya nüfusunun yüzde 10'u, Türkiye'de ise 25 milyon kişinin en az bir kez vertigo geçirdiği biliniyor. Peki vertigo aslında nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavi sürecini DOKTORUM sizler için yazdı...
VERTİGO NEDİR
Kısaca hareket edilmeden oluşan baş dönmesi olarak tanımlanan vertigo, bir denge kaybı ve sersemlik hissidir. Kişi ya kendinin ya da çevresinin döndüğü hissine kapılır. Vertigo bir hastalık değil bir belirtidir. Altında yatan ciddi bir hastalık olabileceği gibi nedeni bulunamayan durumlar da olabilir. Kişide düşme hissi oluşturduğu için kazalara sebebiyet vermesinin yanı sıra, yaşam konforunu oldukça bozan bir belirti olduğu için de tedavisi gerekir.
Vertigoya bulantı, kusma, anormal göz hareketleri ve terleme, işitme kaybı ve kulak çınlaması yanı sıra görme bozukluğu, yürümede zorlanma ve bilinç değişiklikleri eşlik edebilir. Altta yatan hastalığa göre belirtiler çok ve çeşitli olabilir.
Santral ve Periferik vertigo olarak 2 ana çeşidi vardır. Santral vertigo için Nöroloji Bölümüne, periferik vertigo için Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Bölümüne başvurmak gerekir.
Santral Vertigo: beyinden kaynaklanan hastalıklar sonucu olmaktadır. Beyinde tümör, kanama, damarlarda anevrizma ya da beyin damarlarının farklı bozukluklarından kaynaklanabilir. Migren de önemli bir santral vertigo nedenidir.
Periferik Vertigo: Daha sık rastlanan ve daha iyi gidişatı olan bu vertigo çeşidi, sıklıkla iç kulak veya orta kulakta bulunan denge merkezine bağlı olarak gelişen denge bozulmasından kaynaklanır. Periferik vertigo, santral baş dönmelerine göre daha yaygın olarak görülür.
VERTİGONUN NEDENLERİ
Vertigonun ortaya çıkma nedenleri arasında boyun ağrıları gibi kas iskelet sistemindeki bir sıkıntı, hipotiroidi, hipertiroidi ya da hipoglisemi gibi metabolik hastalıklar da bulunmaktadır. Stres, psikolojik rahatsızlıklar ve yorgunluk da geçici vertigo atakları yapabilir. Yine hipertansiyonda da sıklıkla vertigo görülür.
Baş dönmesi şikayetiyle başvuran hastalarda öncelikle iyi bir kulak muayenesi şarttır. Çünkü vertigoya neden olan hastalıklar içinde ilk sırada kulak kaynaklı hastalıklar gelir. İç kulak kristallerinin yerinden oynaması olarak tanımlanan Benign Paraksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV), denge sinirinin iltihaplanmasıyla oluşan vestibüler nörit ve iç kulak sıvısının basıncının artması nedeniyle olan Meniere Hastalığı kulak kaynaklı en sık vertigo nedenidir. Meniere hastalığında vertigonun yanı sıra kulakta çınlama ve basınç artışı hissi olur. Kapsamlı bir kulak burun boğaz muayenesiyle tanı koymak mümkündür.
VERTİGO NASIL ANLAŞILIR
Vertigo tanısında ilk yapılması gereken, genel sistemik muayene ve hastadan alınan sözlü hikaye (anemnez) ile ne hissettiğinin anlaşılmasıdır. Daha sonra altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili testler yapılır. Santral tip vertigodan şüpheleniliyorsa, beyne yönelik doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) veya kateter anjiyografi yöntemleri uygulanabilir.
VERTİGO TEDAVİSİ
Öncelikle altta yatan nedenin bulunarak tedavi edilmesi gereklidir. Örneğin akut kulak enfeksiyonlarında enfeksiyonun tedavisi vertigoyu da ortadan kaldıracaktır. Yine metabolik ve kronik hastalıkların (hipertansiyon, tiroid hastalıkları, diyabetes mellitus) kontrol altına alınması altta yatan nedeni tedavi edeceği için vertigo şikâyeti geçecektir.
Benzer şekilde santral vertigoya neden olan beyin damarlarında ya da beyinde herhangi bir problem varsa uygun ilaç tedavisi ya da cerrahi tedaviyle bu sorun ortadan kaldırıldığında vertigo tedavi edilmiş olacaktır.
En sık rastlanan ve kulak kristallerinin oynamasıyla oluşan Benign Paraksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) için ise çeşitli manevralarla kulak kristallerinin yerine oturtulması gerekir. Epley Manevrası adı verilen çeşitli baş hareketlerini içeren manevralar doktorun uygun gördüğü aralıklarla yapılarak tedavi sağlanır.
Vertigonun en sık nedenlerinden olan Meniere hastalığında da uygun ilaç tedavileri bulunmaktadır.
VERTİGO HASTALARININ DİKKATİNE
Vertigo, stres ve yorgunluğa çok duyarlı bir tablodur. Hastalar uykularını düzenli ve yeterli almalı, mümkün olduğu kadar gürültülü ortamlardan uzak durmalıdır. Oluşan denge kaybı nedeniyle çarpma ve düşmelere dikkat etmelidirler. Bu tür belirtileri olan kişilerin yüksekte çalışması kazalar açısından tehlikelidir.
Sağlıklı beslenmenin yanı sıra kafein, alkol ve nikotinden uzak durmak faydalı olacaktır. Hareketli yaşam tarzı ve spor genel sağlığımız için ne kadar gerekli olsa da vertigo şikâyeti olan kişilerin dikkatli ve sakınımlı bir şekilde yapması gerekir. En iyisi doktorun önerdiği hafif egzersizleri yapmaktır.
Baş dönmesi şikayetine; çift görme, konuşma güçlüğü, baş ağrısı, kol ve bacaklarda güçsüzlük belirtilerinin yanı sıra denge ve bilinç kaybı eklendiği durumlarda acil olarak doktora baş vurmalısınız.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış