Uzmanlara göre uykusuzluk, haftada en az üç kez uykuya dalma veya yetersiz uyku ile ilgili sorunlardır. Yani, haftada üç kez uzun süre uyuyamazsınız, geçen günle ilgili düşünceler araya girer. Gecenin bir yarısı uyanırsınız ve yine patronunuzla bir çatışmanın veya ailenizle bir tartışmanın ayrıntılarının kafanızda bitip tükenmeyen ayrıntılarıyla dolup taşması nedeniyle uzun süre dönüp durursunuz.
Ya da tam tersine, çabucak uykuya dalarsınız, iyi uyursunuz, ancak çalar saatten çok önce uyanırsınız ve uyuyamazsınız. Bunların hepsi uykusuzluk belirtileridir.
Ancak uykusuzluk tanısı için uyku bozukluklarının yanı sıra gün içinde veya uzmanların dediği gibi uyanıklık sırasında kendini iyi hissetmeme şikayetlerinin de olması gerekir. Bunlar yorgunluk, halsizlik, uykulu hissetme, kötü ruh hali, kaygı, çarpıntı, terleme, hafıza ve dikkat bozukluğu ve sonuç olarak düşük performanstır.
Gündüz uyku hali, uyku problemlerinin bir başka açık işaretidir. Ve sürüş sırasında uyuya kalırsanız, bu zaten tüm acil durum sinyalleri için bir nedendir, acilen tedavi alın. Gündüz uyku hali yaşayan ve uyku sırasında sürekli horlayan kişilerde de ciddi uyku bozuklukları görülür.
Çeşitli uluslararası çalışmaların gösterdiği gibi insanların yüzde 30'a kadarı uykusundan memnun değil ve uykusuzluk çektiklerine inanıyor.
TEHLİKELİ SONUÇLAR
Uykusuzluğun en nahoş özelliği, vücut için olumsuz sonuçlarıdır. Uykusuzluğun sağlık, iş verimliliği ve ruh hali üzerinde derin bir etkisi vardır. Uyku problemlerinin sonuçları genel olarak şunlardır:
Stres
Uyku yoksunluğu stres hormonu kortizol düzeylerini artırır. Bu nedenle, kişi sinirli ve gergin hale gelir.
Cilt Bozulması
Uyku eksikliği cildin durumu ve rengi üzerinde zararlı bir etkiye sahiptir. Kızarık, kabarık gözler cilt sağlığını olumsuz etkiler.
Aşırı Kilo
Uykusuz geçen bir gecenin ardından vücut bir şekilde gücünü yeniden kazanmaya çalışır, bu nedenle daha yüksek kalorili yiyeceklere ihtiyaç duyar. Aşırı yeme, uykusuzluğa sadık bir arkadaştır. Ayrıca, uyanıksanız bazı hormonlar üretilmez ve bu metabolizmanızı büyük ölçüde etkiler.
Bozulmuş Beyin Fonksiyonu
Uyku eksikliği, net düşünmeyi, dikkati yoğunlaştırmayı, en basit sorunları bile çözmeyi engeller.
Erken Yaşlanma
Hücre yenilenmesi ve iyileşme süreçleri için uyku gereklidir. Bu olmazsa, vücudun sistemleri çok daha hızlı yıpranır.
Çeşitli Hastalıkların Tetiklenmesi
Uyku problemlerinin bir başka sonucu da uyku süresinin azalmasıdır. Her birimizin vücudu genetik olarak belirli bir uyku süresine ihtiyaç duyar. Araştırmalar, uyku eksikliği ile diyabet ve hipertansiyon riskinin arttığını ve bağışıklık sisteminin bozulduğunu göstermiştir. Uykusuzluk ayrıca kalp krizi ve felç geliştirme riskini önemli ölçüde artırır, kemik oluşumu ve bilgi işleme sürecini bozar. Böyle olumsuz bir zeminde, çeşitli hastalıklar gelişebilir.
Uzmanların net bir açıklama bulamadığı kalıcı sağlık sorunlarının temel nedeni kötü uyku olabilir.
UYKUSUZLUĞUN NEDENLERİ
Uykusuzluğun çeşitli nedenleri olabilir ve iki gruba ayrılır: Fizyolojik ve psikolojik.
Uykusuzluğun belirli bir nedenini belirlemek zordur, ancak en yaygın olanı, örneğin stres, kaygı nedeniyle durumsal uykusuzluktur. Uykusuzluk, hormonal bozulmalar (melatonin üretimi), yaş, kronik hastalıklarda ağrı ile ilişkili olarak da yaygındır.
Fizyolojik Nedenler
- Ağrının eşlik ettiği hastalıklar. Ağrı geceleri yoğunlaşır, bu nedenle kişi uyuyamaz veya sürekli uyanır.
- Tiroid bezindeki bozukluklar. Özel bir hormonal uykusuzluk terimi bile vardır, hormon üretimindeki başarısızlığın arka planına karşı gelişir.
- Kadınlarda menopoz, hormonal dengesizliğin yanı sıra ateş, terleme ve kalp çarpıntısının başka bir belirtisidir.
- Diyabet, kan şekeri konsantrasyonunda bir azalma, bir savunma mekanizmasını tetikler. Kişi güçlü bir açlık hissi ile uyanır, bol terleme görülür.
- Apne, uyku sırasında solunumun durması. Solunum durur ve kişi uyanır ve ardından uzun süre uyuyamaz. Bu durum yaşamı tehdit edici olabilir.
Diğer fizyolojik nedenler ise genellikle hamilelik döneminde gelişen huzursuz bacak sendromu, vücuttaki demir eksikliği ve böbrek yetmezliğinin yanı sıra bronşiyal astım ile nefes almada zorluktur.
Psikolojik Nedenler
Bir hastalık yoksa ve uykusuzluk varsa, nedenler psikolojik olabilir. Örneğin, aşırı kaygı, sinirsel gerginlik, stres uykuyu kalıcı olarak engelleyebilir veya aralıklı hale getirebilir. Anksiyete ve depresyon da yeterince uyumanızı engeller.
Uzun süredir önemli bir iş üzerinde yoğunlaşan kişilerde de uyku sorunları ortaya çıkar. Beyin uzun süre rahatlayamaz. Bazen uyku sorunları kalıtsal bir yatkınlığın sonucudur.
Uykusuzluğa başka ne sebep olur?
Uykusuzluğun birkaç dış nedeni de vardır. Aşağıdaki durumlarda uykunuzun normal olmaması çok muhtemeldir:
- Geceleri uyanık kalmak,
- Zaman dilimlerini sık sık değiştirmek,
- Kahve, çay, alkollü içecekleri aşırı tüketmek,
- Özellikle yatmadan önce sigara içmek,
- Akşam geç saatlerde spor yapmayı tercih etmek,
- Düzenli olarak korku filmleri izlemek.
Bazen uykusuzluk, travmatik beyin hasarı, sakinleştiriciler veya antidepresanlar gibi ilaç kullanımı nedeniyle de ortaya çıkabilir.
SAĞLIKLI UYKUYA GERİ DÖNÜN
Uyku bozuklukları, vücuttaki belirli bozuklukları gösterebileceğinden ciddiye alınmalıdır. Bir doktora zamanında ziyaret, uykusuzluğun nedenini belirlemenize ve onunla başa çıkmanıza olanak tanır.
Nedeni ne olursa olsun uyku bozukluklarının önlenmesinde ve bazen tedavisinde uyku hijyeni önemlidir:
- Aynı saatlerde yatın ve sabah aynı saatlerde kalkın.
- Aktif bir yaşam tarzı sürün ve gündüz uykusundan, hatta kısa süreli uykudan kaçının.
- Yatmadan önceki son saatlerde psikoaktif maddeler (alkol, nikotin, uyarıcılar) almayın ve özellikle bitter çikolata olmak üzere çay, kakao, kola gibi içeceklerden kaçının.
- Geceleri aşırı yemekten kaçının.
- Yatmadan önce, aşırı dikkat gerektiren aktif zihinsel faaliyetlerde bulunmayın, kavgalardan ve çatışma durumlarından kaçının ve okuma gibi bazı sakinleştirici faaliyetlerde bulunmaya çalışın.
- Sadece gerçekten uyku hali varken yatın.
- Yatmadan en az 5-10 dakika önce parlak ışığa (TV izlemek, akıllı telefon veya tablet kullanmak dahil) maruz kalmaktan kaçının.
- Yatak odasını yatmadan önce iyice havalandırın.
- Rahat, orta derecede yumuşak ve geniş bir yatakta uyuyun.
- 20-30 dakika içinde uykunuz gelmezse, yatakta yatmanıza ve koyunları saymanıza gerek yoktur, kalkmanız ve uyuşukluk tekrar ortaya çıkana kadar rahatlatıcı bir şeyler yapmaya çalışmanız önerilir.
- İyi uyku, gün boyunca yüksek fiziksel aktivite ve yüksek çalışma oranı ile kolaylaştırılabilir.
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİSİNİZ?
Uykusuzluk tehlikesi göz ardı edilemez. Ama kendi başına savaşmak da en iyi seçenek değildir. Tabii ki, normal bir uyku yukarıdaki önerileri uygulayın, ancak en önemli şey uyku sorunlarınızın nedenlerini bulmaktır.
Bir uzmana danışmak en iyisidir. Bu, çeşitli uyku bozukluklarını teşhis eden ve tedavi eden bir uzman olmalıdır.
Hangi belirtiler için doktora görünmeliyim?
Uykuya dalma ile ilgili düzenli sorunlar, sık veya çok erken uyanma durumu haftada 3 veya daha fazla kez ortaya çıkıyorsa, bir uzmana danışma zamanı gelmiş demektir. Bunun haricinde aşağıdaki durumlara dikkat edin:
- Gün boyunca sürekli uyku hali, sinirlilik, yorgunluk.
- Dinlenememe ve yeterince uyuyamadığınız hissi.
- Görünür bir dış neden olmaksızın, işle ilgili sorunlarla ilgilenmek de dahil olmak üzere dalgınlık.
- Kabuslar.
- Sabahları baş ağrısı, sürekli sinirlilik, ani ve mantıksız ruh hali değişimleri.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış