Hünnaplar, bilimsel adı Ziziphus jujuba olan ve Çin hurması olarak da bilinen, yaklaşık 3-4 metre yüksekliğinde, ancak türüne göre 15 metreye kadar ulaşabilen bir çalı olan hünnap bitkisinin meyveleridir.
Bu meyveler, küçük ve oval şekli, ince ve pürüzsüz kabuğu, kırmızı-kahverengi rengi ve sivri çekirdeği ile ve aynı zamanda kurutulduklarında şekerli tatlarıyla hurmayı çok andırır. Taze toplanmış meyve elmanınkine benzer tatlı ve ekşi bir tada sahiptir.
Hünnap bitkisi sıcak, kuru iklimleri ve güneş ışığını tam almayı tercih eder. Bu gür çalı genellikle süs amaçlı yetiştirilir, yapraklar oval ve tırtıklıdır, parlak yeşil renktedir ve dallarında küçük dikenler vardır. Küçük ve sarı çiçekler 2-4 cm genişliğinde salkımlarda toplanır. Çiçeklenme ilkbaharda, mayıs ayında, meyveler ise sonbaharda hasat edilir. Geç olgunlaşması sayesinde, bu bitki parazit ve hastalık saldırılarına karşı çok dirençlidir ve bu nedenle organik ekime çok uygundur.
Bitkinin bazı kısımları bitkisel ilaçlarda kullanılmaktadır. Meyveler taze olarak veya kurutulduktan sonra yenebilir. Kurutma işlemi bu meyvenin beslenme özelliklerini değiştirir.
Hünnap meyvesinin besin değerleri
Hünnaplar, hurma ve incir gibi çok şekerli meyvelerdir, ancak aynı zamanda pektinler, tanenler, vitaminler ve mineraller içerirler.
100 gr taze hünnap yaklaşık 80 kalori içerir. İçerdiği besinler şu şekildedir:
- 20 gr karbonhidrat
- 1 gr protein
- A vitamini,
- B vitaminleri (B1, B2 ve B6 vitaminleri gibi),
- C vitamini,
- Demir,
- Kalsiyum,
- Manganez,
- Potasyum,
- Fosfor.
Ancak kurutulduklarında besin değerleri önemli ölçüde değişir. 100 gr kurutulmuş hünnap yaklaşık 287 kalori içerir. Karbonhidrat içeriği 74 grama çıkarken, protein içeriği ise 4 grama ulaşır.
Kalori ve şekerlerdeki artış önemli olmasına rağmen, hünnapların kurutulduğunda veya pişirildiğinde faydalı etkilerinin arttığı bilinmektedir.
Hünnaplar, mükemmel antioksidan özelliklere sahip, hücreleri oksidatif stresten koruyan, bağışıklık ve sinir sistemini destekleyen, kolajen oluşumuna katılan ve gıda demirinin emilimini destekleyen bir molekül olan C vitamini açısından özellikle zengindir.
Hünnaplar iyi bir fosfor kaynağıdır, kalsiyum ile birlikte sağlıklı dişlerin, kemiklerin ve hücrelerin yapısında ve korunmasında rol oynayan temel bir elementtir.
Hünnapta en bol bulunan vitaminler arasında sindirim sağlığında, kalp ve damar ve dermatolojik hastalıkların azaltılmasında rol oynayan bir mikro element olan niasin (B3 vitamini) de bulunur.
Sağlığa faydaları
Hünnapların özellikleri eski zamanlardan beri bilinmektedir. Çin ve Hindistan'da binlerce yıldır tıbbi amaçlar için bilinmekte ve yetiştirilmektedir. Geleneksel Çin tıbbına göre, bu meyveler yüzyıllardır çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde ve genel olarak sağlığı geliştirmek için kullanılmıştır.
Detoks edici
Saponinler ve alkaloidlerin varlığı sayesinde hünnaplar, kanın temizlenmesi ve vücutta biriken zararlı toksinlerin atılmasına doğrudan yardımcı olur. Bu da bağışıklık ve lenfatik sistemler üzerindeki baskının azalmasını sağlar.
Güçlü antioksidan etki
Hünnaplar mükemmel bir antioksidan kaynağıdır. Bu meyveleri serbest radikallerin etkisine karşı mücadelede mükemmel yardımcı yapan C vitamini, flavonoidler, polisakkaritler ve triterpen asitleri içerirler.
Araştırmalar, hünnap polisakkaritlerinin, yani antioksidan özelliklere sahip şekerlerin, birçok rahatsızlığın temelindeki durum olan serbest radikallerin oluşumunu durdurabildiğini, zararlı hücreleri etkisiz hale getirdiğini ve iltihabı azaltabildiğini göstermektedir.
Bağırsak sağlığını artırır
İyi antioksidan gücüne ek olarak bu küçük meyveler bağırsak sağlığını da destekler. Bu faydası esas olarak yararlı sindirim etkileri ile bilinen yüksek lif varlığından kaynaklanır.
Lifler bağırsaklar için iyidir çünkü dışkıyı yumuşatmaya ve hacmini artırmaya yardımcı olur, yiyeceklerin bağırsakta hareketini ve tahliyesini kolaylaştırır. İshal durumunda da yardımcı olurlar.
Ek olarak, hünnap özleri mide ve bağırsakların astarını güçlendirmeye yardımcı olarak bağırsaklarda bulunabilecek ülser, lezyon ve zararlı bakterilerden kaynaklanan hasar riskini azaltır.
Sindirimi iyileştirir
Hünnapların en iyi bilinen özelliklerinden biri besinlerin emilimini iyileştirmede ve gıdaların hareketine yardımcı olmada önemli bir rol oynayan liflerin, saponinlerin ve triterpenoidlerin varlığı ile ortaya çıkan bir özellik olan sindirim süreçlerinin iyileştirilmesini sağlamasıdır.
Hünnap tüketimi kabızlık, kramplar, mide şişkinliği ve aşırı gazın önlenmesinde faydalıdır.
Uyku-uyanıklık ritmini geliştirirler
Hünnaplar ayrıca uyku kalitesini iyileştirmek ve kaygıyı azaltmak için kullanılır. Uykusuzluk veya huzursuzluk çeken kişiler, bu meyvenin içinde bulunan vücudu ve zihni rahatlatabilen organik bileşiklerin sakinleştirici özelliği sayesinde, uykusuzluk için mükemmel bir çare olan hünnap suyunu tüketebilir.
Kemik sağlığını iyileştirir
Kalsiyum, fosfor ve demirin varlığı sayesinde hünnapların düzenli tüketimi daha iyi kemik sağlığı verir.
Kanseri önleyebilir
Hünnap tüketimi ile kanser gelişimi arasındaki mekanizmalar ve ilişkiler hala araştırılıyor olsa da, çeşitli çalışmaların sonuçları bu meyvelerde bulunan biyoaktif bileşiklerin, serbest radikallerin aktivitesinin azaltılması ve kanser hücrelerinin yayılması arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir.
Stres giderici
Hünnap çayının sıcak, sakinleştirici ve rahatlatıcı bir etkisi vardır. Anksiyete ve depresyon durumlarını hafifletebilir. Ayrıca yatıştırıcı bir etkiye de sahiptir ve uykusuzluk, asteni ve sinirlilik durumlarında yardımcı olur.
Günde kaç hünnap yenir?
Hünnaplar meyve kategorisine girer ve bu nedenle bir porsiyon yaklaşık 150 gramdır. Bir porsiyon hünnap bir avuç meyveye karşılık gelir. Mevsimindeyken, diğer mevsim meyveleriyle dönüşümlü olarak günde bir veya iki porsiyon hünnap tüketmek mümkündür.
Taze hünnaplar ağustos sonu ile kasım arasındaki dönemde piyasada bulunur ve bu nedenle tipik sonbahar meyveleridir. Olgun meyveler oda sıcaklığında 3-4 gün ve buzdolabında birkaç hafta saklanabilir. Kuru hünnaplar ise birkaç ay boyunca hava geçirmez kaplarda saklanabilir.
Açlık hissini kırmak için ara öğün olarak tüketebilir. Hurmalara çok benzer bir şekilde kek ve ev yapımı ekmek gibi tariflere eklenebilir. Hünnaplardan enfes reçeller elde etmek mümkündür ve ayrıca bu meyveleri şeker yerine tatlandırıcı olarak kullanabilirsiniz.
Bu meyve ile bir çay yapmak da mümkündür. Hünnapların demlenmesi, bir avuç çekirdeksiz meyve kaynar suya atılarak hazırlanır, 2 veya 3 dakika kaynatılır, ardından ocak kapatılır ve içilmeden önce 10 dakika daha dinlenmeye bırakılır. Balın eklenmesiyle hünnap çayı iyi bir öksürük ilacı da olur.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış