Doktorum bu yazısında "narsistik kişilik bozukluğunu" mercek altına alıyor.
NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDİR VE TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Narsistik kişilik bozukluğu (NKB) bilinenin aksine kendini çok sevmekten kaynaklanmaz, tam tersine özgüven eksikliğinin neden olduğu bir durumdur. Ayrıca bazı insanlar da kişiliklerinde narsistik özellikler taşıyabilir, bunu kişilik bozukluğu ile karıştırmamak gerekir.
Narsistik kişilik bozukluğunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çocukluk çağı döneminde ihmal edilmiş ya da tam tersi aşırı övgü almış kişilerde daha sık rastlanmaktadır. Bu tür kişilik bozukluğu olan insanlar oldukça manipülatif ve başlangıçta çekici tatlı dillidir. Özellikle empatisi yüksek olan insanları seçmeleri de bir rastlantı değildir. Kendilerini pohpohlayacak, özgüvenlerini arttıracak insanları seçerler. Karşıdan saygılı çekici görünürler ama yakınlaşma durumlarında gerçek yüzleri ortaya çıkar.
NARSİST BİRİYLE Mİ BİRLİKTEYİM, NASIL ANLARIM?
Çevrelerindeki insanlar sıklıkla, NKB'li kişileri ukala, manipülatif, bencil, buyurgan ve talepkar olarak tanımlar. Kendilerini özel ve herkesten üstün hissettikleri için kurallara uymak istemezler. Bir otobüs ya da banka kuyruğunda beklemek onları sinirlendirebilir. Narsist kişi iş, arkadaşlık, aile ve aşk ilişkilerinde, empatiden yoksun bencil ve talepkardır. Her şeyi hak ettiğini ve insanların ona hayran olması gerektiğini düşünür. Bunu yaparken de karşısındaki kişiyi eleştirir, empatiden yoksun olduğu için onun duygu ve düşüncelerini önemsemez. İnsanlarla ya pohpohlanmak ya da onların zayıf yönlerini kullanarak çıkar sağlamak için ilişkiye girer.
Hayatın her alanında önemli olmakla birlikte aşk ve evlilik ilişkisinde narsistler çok dikkat çeker. Kendilerini özel ve üstün hissettikleri için talepleri hiç bitmez ve karşılarındaki kişiye cehennemi yaşatabilirler. Egolarının pohpohlandığı durumlarda oldukça çekicidirler ve güzel konuşarak isteklerini elde edebilirler. Ama asla eleştiriye gelemezler ve egoları zarar gördüğü an çok saldırgan ve kırıcı olabilirler. Narsist biriyle yaşamak çok zedeleyici bir hayat tecrübesine dönüşebilir. Karşısındaki kişinin hayranlığının bittiğini anlayan bir narsist hemen yeni ilişkilere yönelmek ister.
Narsistler iyi anne baba da olamazlar, empatiden yoksun oldukları için çocuklarıyla samimi ve sevgi dolu ilişkiler geliştirmeleri çok güçtür. Toplumda yüzde 1-3 oranında görülen bu kişilik bozukluğu erkeklerde daha sıktır, vakaların yüzde 50-75’i erkektir.
Bazı testler, narsist kişilerde görülen belirtilerin hangi düzeyde olduğunun tespit edilmesini sağlayabilir. Bu testler şu soruları içerebilir:
• Çıkarların için diğer insanları kullanır mısın?
• Eleştirilere açık mısın?
• Bütün ortamlarda sana ayrıcalık tanınmasını bekler misin?
• Senden daha ayrıcalıklı olan insanları kıskanır mısın?
• Diğer insanlardan onları aşağıladığın yönünde tepki alır mısın?
• Her ortamda kuralları belirlemek ister misin?
• Diğerlerinden üstün olmak ister misin?
• Çok ünlü biri olmayı ister miydin?
Tabii ki bu tür soruları içeren testlerin profesyonellerce değerlendirilmesi gerekir. Aşağıdaki linke tıklayarak sizde bu testlerden birini kendinize uygulayabilirsiniz.
NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞU TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Narsist kişi kendi üstünlük duygusuyla mutlu olduğu için tedavileri de çok güçtür. Çünkü kendilerinde bir sorun olduğunu kabul etmezler, suçluluk duymazlar. Narsistik kişinin kendine göre hiçbir problemi yoktur, hep eşi, arkadaşları ve diğer insanlar suçludur. Bu nedenle terapileri çok güçtür, iş birliği yapmazlar. Ancak kişilik yapıları nedeniyle büyük kayıplara uğradıklarında terapiye gitmeyi kabul edebilirler. Herhangi bir ilaç tedavisi yoktur ama psikoterapiden fayda görürler.
Elbette narsistik kişilik bozukluğuna sahip biri tedavi edilmelidir, ancak onlarla birlikte yaşayan insanların daha çok desteğe ihtiyacı olur. Narsist kişi, genelde kaygılı bağlanma sorunları olan kişilerle birlikte olarak kendi hayatını kolaylaştırır. Kaygılı bağlanma stiline sahip olan kişiler partnerlerinin onları sevmekten vazgeçeceğinden endişe duyarlar. Terk edilme korkusu hissederler. Bu da bir narsist için çok elverişli ve kullanılabilir bir ilişki yaratır. Sonuçta toksik dediğimiz ve her iki tarafı da zehirleyen bir ilişki türü ortaya çıkar ve partnerler bu ilişkiden ne kadar zarar görseler de kopamayabilir.
Genelde bir narsiste eşlik eden, onunla yaşayan kişinin destek ve terapiye ihtiyacı olur.
Günümüzde sosyal medya ve görünür olma kaygıları insanları eski alçakgönüllü tavırlarından uzaklaştırmış, ayrıca mütevazı olmanın değer gördüğü genel kültürel tutum da gitgide azalmıştır. İletişimin altın anahtarı olan empatiden uzaklaştıkça ilişkiler bozulmakta, narsistik kişilik özellikleri daha çok kabul görmektedir. Ama narsistik kişilik bozukluğu tıbbi bir tanıdır ve bencil davranışlarla karıştırılmaması gerekir.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış