Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine
Özel İçerik

sherlock holmes

Sherlock Holmes, “Önümüzdeki yüz yıl içinde yalnızca Sherlock Holmes’u icat eden adam olarak tanınıyor olursam, hayatımı başarısız sayarım.” cümlesiyle yaşamını özetleyen Sir Arthur Conan Doyle’nin yarattığı karakter, Britanyalı hayali dedektif! Holmes karakteri, 6 Ocak 1854’te, Londra’da doğdu. Polisiye edebiyatının ilk önemli kişilerinden biri idi. Çünkü polisiyenin, halk arasında yaygınlaşmasına yardımcı olmuştu…

Holmes, bugün 166 yaşında! Gerçekten daha gerçek kabul edilen Sherlock Holmes hakkında konuşalım bugün. Kimler onu çok seviyor? Onun hakkında en sıra dışı bilginiz ne? Ya da kimler Doyle’nin, Sherlock Holmes dışındaki eserlerine daha tutkun?

Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine

(The Strand dergisinde, Sidney Edward Paget tarafından çizilmiş)

SHERLOCK HOLMES’İN DOĞUŞU

Sir Arthur, Charles Dickens ve Sir Walter Scott romanlarıyla büyüdü. Doktorluğa devam etmeyeceğine karar verdiğinde de Charles Dickens’in doğduğu, İngiltere’nin Portsmouth şehrine yerleşti. Yazarlık için ilk adımı bu olmuştu.

Sherlock Holmes, Arthur’un üniversiteden eski hocası Joseph Bell’i merkeze alarak yarattığı zeki, kibirli ve duygusuz bir karakterdi. Tarihinin en başarılı öyküleri okunmaya, Kızıl Dosya ile başlayan ilk macerasının 1887’de, Beaton’s Christmaz Annual’da yer alması ile başladı. 1891’de ise, The Stranda adında bir dergi, Sherlock Holmes’i ilk kez bir seri olarak yayımlamaya başlayacaktı…

ADI NASIL SHERLOCK HOLMES OLDU

Doyle, Sherlock Holmes’i yazmaya ilk başladığında karakteri için doğru ismi ararken ilk düşündüğü isim Sherringford Hope idi. Eşi Louisa’nın içine sinmemişti. Arthur da, en sevdiği müzisyen, kemancı Alfred Sherlock’tan Sherlock’u, kriminal psikoloji üzerine kitaplar yazan ünlü hukukçu Oliver Wendell Holmes’ten de Holmes’i alarak dünya çapında ünlü bir dedektif yarattı.

Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine

(Sidney Paget'in çizimi - Sherlock Holmes (sağda) ve Dr.Watson (solda))

1890’LARI YANSITAN GİYİMİ

İsmi ve kişiliğinin yanında bir de dış görünüşü vardı. Döneminin en başarılı illüstratörlerinden Sidney Paget, Holmes’i, ince, uzun ve kusursuz giyimli bir karakter olarak çizdi. 1890’ları yansıtan tipiyle kadınlar için de çekiciydi…

Avcı şapkalı ünlü resmi ise, 1891’de, Strand dergisindeki hikâyede kullanılan Sidney Paget çizimi illüstrasyondan alınmıştı. Paget, Holmes’i, hikâyenin konusuna göre küçük yerel köylere gizemleri çözmek için gittiğinden avcı şapkası ile çizmişti. Bu görüntü, zamanla hatırı sayılır bir şöhret kazanan Holmes’in üzerine yapışmıştı. Haliyle davalar sırasında hep bu şapkayı taktığı düşünüldü…

Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine

ASLINDA İLK SHERLOCK HOLMES BAŞARISIZDI

Doyle’nin ilk Sherlock Holmes romanı, 27 yaşındayken sadece 3 haftada yazdığı “A Study in Scarlet” idi. Üniversiteden hocası Dr. Joseph Bell’in muayenehanesine gelen hastalara bir bakışta teşhis koyması onu çok etkilemişti. Etkilendiği bir diğer isim ise, Edgar Allan Poe oldu. Daha doğrusu Poe’nin kurgusal dedektifi “C. Auguste Dupin”.

Doyle, romanı tamamladığında birçok yayıncı tarafından reddedilmişti. Ancak Beeton’s Christmas Annual yayımladı. Satışları pek iyi olmamıştı. Neredeyse kimseye dokunmadan, bir gün yeniden hatırlanmak üzere rafa kalktı…

İKİNCİ ROMANDA YOLU ODCAR WILDE İLE KESİŞTİ

İlk yayında Sherlock Holmes büyük bir ilgi görmemişti, evet; ama onu takdir eden bir azınlık da vardı. Onlardan biri olan Lippincott’s Monthly Magazine’nin editörü Joseph Stoddart, 1889’da, katıldıkları yemekli bir davette Doyle’yi nihayet Holmes’in maceralarının devam ettiği ikinci romanı yazmaya, hatta kitabı bir seri haline getirmeyi düşünmeye ikna etmişti.

Aynı davette, Oscar Wilde de, “Dorian Grey’İn Portresi”ni yazmak üzere dergi ile anlaşmıştı…

Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine

VE SONRA REKOR KIRDI

Sherlock Holmes, nihayet 1891’de, The Stranda adında bir dergide ilk kez bir seri olarak yayımlamaya başladı. Okur, Sherlock Holmes’i çok sevmişti. Ancak Arthur, tarihsel romanlar gibi daha ciddi eserler yazmaya karar verdiğinde, 1893’te, “The Adventure of the Final Problem” öyküsünde Holmes’i öldürdü!

24 öyküde seri bitmişti. Hayranları şaşkınlık içindeydi, Holmes’in ölümünü kabullenemediler. Yaklaşık 20 bin kişi dergiye aboneliklerini iptal etti. O da yetmedi, Arthur’un evi önünde protestolar düzenledi. Yası nedeniyle kollarında siyah bant ile gezenler bile oldu…

Arthur, okurun özlemine ve baskılara dayanamadı ve 1902’de Sherlock Holmes geri döndü. Holmes, Arthur’u hayatının sonuna kadar zengin etmeye devam edecekti…

EN ÜNLÜ DEDEKTİF

Olayları gözlem yolu ile çözmesi ile dikkat çeken, tümdengelim yöntemini çok iyi kullanan Holmes, dedektif kahramanlar içinde belki de en ünlüsü idi. sorduğu her sorunun cevaplarının da kendi içinde bir bütün oluşturmasına özen gösteren Holmes için sigara izmaritinden önemsiz gibi görünen bir ayak izine kadar her şey delildi.

Holmes, çalışkan bir dedektif olmasının yanında işi ile ilgili olmayan hiçbir konu ile de ilgilenmezdi. İşine yarayacaksa sosyetenin gündemini takip eden Holmes, politika ile ilgilenmeyebilirdi. Dedektiflik, bir bakıma onun yaşam biçimi idi. Öyle ki Holmes, bu konu hakkında şöyle demişti:

“Dünyanın güneş etrafında döndüğünü bilmek işime yaramıyorsa, neden bu bilgiyi kafamda tutayım ki?”

Ünlü dedektif Sherlock Holmes üzerine

EN ÇOK UYARLAMASI YAPILAN İNSAN KARAKTER

IMDB’ye göre Sherlock Holmes, sinemanın gelişmesinden itibaren onlarca farklı aktör tarafından 250’den fazla filmde canlandırıldı. En çok filme uyarlaması yapılan insan karakter oldu.

HOLMES’IN EMEKLİLİĞİ

Holmes, 20. yüzyılın başlarında, emekliye ayrılmıştı. I. Dünya Savaşı’ndan önce Almanlara karşı istihbarat amacı ile Amerika’ya gitmişti. Burada bir İrlanda göçmeni olarak bulunacaktı. Uzun görevinin sonunda dostu Watson’a, yaklaşmakta olan Dünya Savaşı’nı kastederek, gerçek anlamda bir dönemin kapanışını şu sözlerle iletiyordu:

"Bir şark rüzgârı geliyor, Watson… Öyle bir rüzgâr ki İngiltere'de böylesi esmedi. Soğuk ve acı bir rüzgâr bu Watson ve birçoğumuz karşısında çürüyüp gideceğiz. Fakat yine de Tanrı'nın rüzgârı bu ve fırtına dindiğinde, güneşin altında daha temiz, daha güzel ve daha güçlü bir toprak yatacak."

*

Fotoğraf kaynak: wikipedia, oggito

*

Instagram: biyografivekitap