Mo Yan’ın Nobel Edebiyat Ödülü’nü alması hala tartışmaların odağında
ensonhaber.com

Birçok edebiyatçı ödülün, Çin Komünist Parti üyesi yazara değil de hükümete karşı daha muhalif bir Çinli yazara verilmesi gerektiği kanaatindeydi. Oysa Mo Yan da muhalif. Sadece muhalifliği, kendisi gibi oldukça özgün.

Gerçek adı Guan Moye; ama o kendine Çincede “Konuşma!” anlamına gelen “Mo Yan” ismini uygun görüyor. Bunun sebebi, gençlik yıllarında ailesinin sürekli evin dışında konuşmamasını, düşüncelerini uluorta söylememesini tembihlemesi. Belki de bu yüzden kitaplarında bol bol kendini anlatıyor Mo Yan, hem ne anlatmak! Ne kadar başarısız bir yazar olduğundan bahsediyor, ne rezil ve aptal bir adam olduğundan.

Bir reenkarnasyon hikâyesi olan kitabı Yaşam ve Ölüm Yorgunu, bunun en aşırı örneklerinden biri. Romanda kendini Mo Yan adında bir yazar olarak karşımıza çıkarmakla kalmıyor, bir de şu şekillerde tanımlıyor: "uydurma romanlar yazar şu Mo Yan", "Mo Yan denen şu yazar", "Mo Yan denilen şu ufaklık" dalkavuk Mo Yan", "safsatalar kralı Mo Yan". Gerçek ile gerçeküstünü harmanlayarak yoğun bir mizahla birlikte absürtlükleri anlatan safsatalar kralının hikâyeleri de genellikle kendi doğup büyüdüğü topraklarda, yani Gaomi Kuzeydoğu Bucağı’nda geçiyor.

Mo Yan’ın Nobel Edebiyat Ödülü’nü alması hala tartışmaların odağında

Yazarın sessizliği

Yaşadığı kasabanın yanı sıra Çin aile yapısını, komünist rejimi, Kültür Devrimi’ni, gelenekselliği tiye alarak yazan yazar yalnızca kendisiyle değil, her şeyle ve herkesle dalga geçmeyi çok seviyor.

Ama kendine susmak anlamına gelen bir mahlas seçmesinin ardında yalnızca mizah yatmıyor yazar Mo Yan’ın sessizliği, karakter Mo Yan’ın gelişmesi için bir alan yaratıyor; konuşulamayanı konuşabilmesini, siyaset tarihini cesurca ele almasını sağlayacak bir araca dönüşüyor.