Fecr-i Ati'nin önemli ismi olan Cemil Süleyman'nın Avrupa seyahati

Cemil Süleyman’ın Bükreş ziyaretinden...

Fecr-i Âti topluluğunun en etkili isimlerinden Cemil Süleyman, Almanya’ya sipariş edilen yolcu gemilerini almak üzere gönderilen mürettebatın doktoru olarak görevlendirilmiştir.

Süleyman'ın bu amaçla 1939’da Avrupa’nın ve dolayısıyla dünyanın da kaderini değiştiren savaştan hemen önce- kısa süreli bir Avrupa seyahatine çıkan kaleme aldığı seyahat notları, edebî dili, keskin zekâsı ve güçlü gözlem yeteneğiyle birleşince sıradan bir gezi günlüğü olmaktan çıkıp, II. Dünya Savaşı öncesi Avrupa’nın nabzını tutan, okuması müthiş keyifli bir seyahatnameye dönüşür.

Romanya'dan başlayan yolculuk

Cemil Süleyman’ın bindiği tren bizi önce Romanya’ya götürür, orada insanların ufuktabeliren savaşa karşı kayıtsızlığına şaşıran yazar, bir sonraki durağı Polonya’da ise Almanyaile Polonya arasında kalan, her iki tarafın da üzerinde hak iddia ettiği ve uğruna savaşnoktasına geldikleri Danzig meselesinin gündeme hâkim olduğuna şahit olur.

Polonya halkı savaş ihtimalini çoktan göze almıştır ve bu uğurda canını vermeye hazırdır. Ardındanyolculuğuna gemiyle devam eden yazar, ziyaret ettiği ülkeler arasında savaş havasını belki deen yoğun şekilde Almanya’da hisseder.

Bir donanmanın tatbikatı

Friedrichstraze’den sert adımlarla geçerek gösteri yapan askerler, top ve cephane dolu yüzlerce vagonun sevkiyatı, gıda fiyatlarında görülenkayda değer artış, yiyecek kıtlığı ve nihayetinde Yahudi vatandaşlara ardı ardına getirilen yasaklar… Tüm bunlara birinci elden tanıklık eden Cemil Süleyman, Avrupa’daki son durağı Hollanda’da ise hava donanmasının tatbikatına rast gelir.

Sayfa: 208

Bütün kıtaya sirayet eden bir savaş

Böylece başlamak üzere olan II.Dünya Savaşı’nın bütün kıtaya sirayet eden havasını teneffüs etme imkânı bulur.  Bu kıymetli gözlemleri kendi tecrübelerinin imbiğinden geçiren Cemil Süleyman, gerçekçi tespitlerle dönemin Avrupası’nı gözler önüne serer.