Doğru bilinen, yanlış atasözleri ve deyimler

Günlük hayatımızda sık sık atasözlerine ve deyimlere başvuruyoruz. Bunu kullanırken de bazen yanlış telafuz ediyoruz.

Öte yandan doğru anlamından kopartılarak kullanılan bu deyimler ve atasözleri, zamanla halk dilinde de aynı varlığı gösteriyor ve böylece ortaya yanlışlar yumağı çıkıyor.

Bu haberimizde günlük hayatta yanlış kullanılan ama doğru olamayan atasözlerini, deyişleri ve deyimleri yazdık.

İşte doğru bilinen o atasözleri, deyimler ve doğrusu...

Yanlış: Eşek hoşaftan ne anlar - Doğrusu:  "Eşek hoş laftan ne anlar"

Yanlış: Su uyur düşman uyumaz - Doğrusu: "Sü uyur düşman uyumaz" biçmindedir. Nitekim cümledeki "Sü" asker anlamındadır.

Yanlış: Saatler olsun - Doğrusu:  "Sıhhatler olsun" (sağlık, esenlik)

Yanlış: Güzele bakmak sevaptır - Doğrusu: "Güzel bakmak sevaptır"

Yanlış: Aptala malum olurmuş - Doğrusu:  "Abdala malum olurmuş" (abdal, bilge insan)

Yanlış: Kısa kes Aydın havası olsun - Doğrusu: "Kısa kes aydın abası olsun" biçimindedir. (aba bir giysidir ve Aydın efesinin abası kısa ve dizleri açıktır.)

Yanlış: Su küçüğün söz büyüğün - Doğrusu: "Su küçüğün söz büyüğün" değil, "Sus küçüğün söz büyüğün" biçimindedir.

Yanlış: Elinin körü - Doğrusu: "Ölünün kûru" biçimindedir. (kûr: mezar, gömüt)

Yanlış: Sıfırı tüketmek - Doğrusu: "Zafiri tuketmek" biçimindedir. (zafir: soluk)

Yanlış: Zürefanın düşkünü beyaz giyer kış günü... Doğrusu: Bir yanlış bilgi daha. Bu atasözü “Fukaranın düşkünü” ya da “Zürafanın düşkünü” şeklinde kullanan varsa kullanmasın. Buradaki “zürefa” kelimesi “Zarif” sözcüğünün çoğulu, “zarfiler” manasındadır. Yani “Zariflerin düşkünü beyaz giyer kış günü.”

Yanlış: Göz var izan var Doğrusu:  İzan kelimesinin manası anlayış, anlama yeteneğidir. Göz var izan var derken de gördüğünü ve duyduğunu anlamak anlamında kullanılıyor. Yani "Göz var nizam var" değil.

Yanlış:  Ateş olsa cirmi kadar yer yakar - Doğrusu: Cürüm kadar yer yakar dersek suçu kadar yer yakar manasına gelir, "Cirim kadar yer yakar" dersek hacmi kadar anlamına gelir. Söylemek istediğimi hacimse doğru olan da "Ateş olsa cirmi kadar yer yakar"dır.

Yanlış: Geçti Bolu'nun pazarı, sür eşeğini Niğde'ye... Doğrusu: Geçti Bor'un pazarı, sür eşeği Niğde'ye (Bor: Niğde'nin ilçesi)

Yanlış: Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz Doğrusu: Ane gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz (Ane: Bağdat'ta bir uçurum. Yar: uçurum)

Yanlış: Haydan gelen huya gider - Doğrusu: Hayy'dan gelen Hu'ya gider (Hayy, Hu: Allah'ın isimleri)