Mevlana'nın oğluna ait ‘tılsımlı gömlek’ gizemini koruyor

Yılda yaklaşık 3 milyon yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği Mevlana Müzesi’nde, Mevlana ve ailesinin mezarlarıyla birlikte, kullandıkları eşyalar ve birçok önemli  eser sergileniyor.

Bunlardan en önemlisi de Mevlana’nın oğlu Sultan Veled’e ait ‘tılsımlı gömlek’.

Pamuklu kumaştan dikilen gömlekte, düğme ya da bağ bulunmuyor.

MELEK VE HALİFELERİN İSİMLERİ YER ALIYOR

14'üncü yüzyıla ait tılsımlı gömlek üzerinde Fetih Suresi'nin ilk üç ayeti yer alıyor. Sol ön yüzünde ise Tevbe Suresi'nin 129'uncu ayeti bulunuyor. Gömlekte Kelime-i Tevhid, dört büyük meleğin ve dört halifenin isimleri, dualar ve nesih hattıyla tılsımlı yazılar yer alıyor.

Mevlana'nın oğluna ait ‘tılsımlı gömlek’ gizemini koruyor İZLE

Bu gömlekleri Osmanlı Sultanları'nın savaş kazanmak, nazardan korunmak, şifa gibi pek çok sebeple giydikleri biliniyor.

ÜZERİNDE SURELER VAR

Türklerin Müslümanlıkla tanışmasının ardından bunun gibi gömleklerin Konya’da hazırlandığını belirten Mevlana Müzesi Müdür Yardımcısı Naci Bakırcı, şunları söyledi:

“Mevlana Müzesi’nde birçok eser yer almaktadır. Bunlardan birisi de 14’üncü yüzyılda hazırlanmış Sultan Veled’e ait olan ‘tılsımlı gömlek’ diye bildiğimiz, üzerinde Felak ve Nas Sureleri, Fetih Sureleri, Ebcet hesabı olan Nalin-i şeriflerin işaretli olduğu bir gömlektir. Kayıtlarda bu kıyafetin Sultan Veled’e ait olduğu izafe ediliyor.”

SURELERLE BEZENMİŞ

Sultan Veled'in, tılsımlı gömleği Mevlevi tarikatının kurucusu olması nedeniyle icazet verdiği zamanlarda ya da özel günlerde kullanmış olabileceği üzerinde durulduğunu belirten Naci Bakırcı, “İç bölümlerine baktığımızda ketenden yapılmış, ama kollarında ya da iç kısımlarında yıpranma olmadığı için muhtemelen tören kıyafeti olabilir diyoruz. Dikkatlice baktığımızda gömleğin sağ ve sol kanatlarında Fetih Sureleri, besmeleler, siyah ve kırmızı mürekkepler, altın varaklar kullanılmış. 14’üncü yüzyıla tarihleniyor. Sultan Veled’e ait olan bu kıyafetin üzerinde Ebcet hesabı, Türklerin çok kullandıkları tarihlendirmeler var. Gömleğin kanatlarında yine Türklerin çok kullandıkları, her harfe bir rakam karşılık geliyor.” dedi.

TILSIMLI GÖMLEĞİ GİYEN OSMANLI SULTANLARINDA, KILIÇ İŞLEMEZ İNANCI VARDI

Osmanlı Sultanları'nda bu gömleklerin savaş sırasında kılıç işlemez inancının bulunduğunu ifade eden Bakırcı, “Manevi olarak belki de bu gömlekler, Mevleviliğin kurucusu Sultan Veled’i de günahlardan korusun gibi bir düşünce olduğunu düşünebiliriz.

Savaş esnasında Osmanlı Sultanları,  bu tür gömlekleri giyenlere kılıç işlemez inancı olduğundan, farklı amaçlarla kullanılmış olabileceğini düşünüyoruz. Ama tasarım olarak, geometrik şekillerin işlenmesi, omuzlarda güneş motiflerinin yer alması, Hz. Muhammet’e muhabbetten Nalin-i şeriflerin yer alması, çok ciddi olarak sanat değeri yüksek bir gömlek meydana getirildiğini biliyoruz.

Osmanlı Sultanları seferlere çıktıkları için onlarda askeri amaçlı, koruma amaçlı kullanılmış olabilir diyoruz. Hz. Mevlana’nın oğluna bu gömlek ya hediye edilmiştir ya da kendisi tarafından tarikat şeyhi olduğu için tasarlanmış bir kıyafette olabilir.” diye konuştu.

GÖMLEKTEKİ GİZEMLİ ŞEKİLLER ÇÖZÜLMEYİ BEKLİYOR

Tılsımlı gömleğin üzerine işlenen geometrik şekillerin çözülmeyi bekleyen sır olduğunu belirten Bakırcı, “Gömleğin sırt kısmında çeşitli işaretler ve motifler bulunuyor. Güneş motifi üzerinde peygamber sevgisinin daha yüksek olduğu vurgulanmış. Sırttaki geometrik şekillerle de astronomiye ilginin yüksek olduğunu görüyoruz. Birbirleriyle bağlantısız görünen birçok rakam ve harflerin olduğunu görüyoruz. İnşallah bunlar çözümlendiğinde açığa kavuşacaktır.“ dedi.