Vakanüvis, sık arızalanan İETT'lerin geçmişine gitti

İstanbul’daki toplu taşım araçları, neredeyse tarihinde hiç olmadığı kadar sorunlar yaşıyor, daha doğrusu İstanbul halkı bu sorunlarla yüz yüze geliyor.

Alev alan, yolcular tarafından itilen otobüsler, Boğaz Köprüsü’nde arızalanan metrobüsler artık adeta günlük rutinlere dönüştü.

Bu sorunların nasıl aşılacağı belirsizliğini korurken, darbeci yönetimler ile CHP’nin belediyecilik tarihinde ise toplu taşım araçlarına dair ilginç anekdotlar var.

27 MAYISCILAR TRAMVAYLARI İŞLETEMEYİNCE…

27 Mayıs kanlı darbesinden önceki son üç yılda, Demokrat Parti döneminde İstanbul’u yöneten vali/belediye başkanlarınca düzgünce işletilen İETT tramvayları, darbenin ardından gelen asker kökenli belediye başkanlarınca ise verimli çalıştırılamamıştı.

Zaten darbeci yönetim İstanbul Belediye Başkanlığı’nda istikrarı sağlayamamış, 27 Mayıs 1960’tan 24 Eylül 1960’a kadar, dört ayda üç başkan İstanbul’un başına geçmişti.

Darbeci subaylar, tramvay şirketinin durumunu iyileştirmek yerine, “Sorunu şirketle birlikte ortadan kaldırma” fikrine kapılmıştı. Sonunda İstanbul Avrupa yakasından tramvayları kaldırmak, İstanbul Belediye Başkanı Şefik Erensu’ya “nasip olmuştu”.

Belediyenin aldığı kararın ardından da 12 Ağustos 1961 tarihinde İstanbul’un Avrupa yakasındaki tramvaylar son seferlerine çıkmışlardı.

Defne dallarıyla süslenmiş tramvaylar depolara çekilmişti. Anadolu yakasında çalışmaya devam eden tramvaylar, 14 Kasım 1966’da buradaki seferlerini de sonlandırmışlardı.

CHP’Lİ BAŞKANLAR UĞUR VE İŞCAN’IN “PARLAK FİKRİ”

1963 yılında İstanbul Belediye Başkanlığı’na atanan Necdet Uğur – 1980’lerdeki CHP hükümetleri döneminde Milli Eğitim Bakanlığı da yapmıştı - ile ardından seçimle başkanlığa gelen Haşim İşcan döneminde, elde kalan tramvay vagonları ile ilgili ilginç bir karar alındı.

Buna göre, çalışır durumdaki 125 tramvay vagonu, Küçükçekmece Avcılar’daki İETT arazisine gönderildi. Deniz kenarındaki araziye, İETT tramvay vagonlarıyla bir deniz kampı kuruldu. Bu kamp yıllarca İETT çalışanlarına hizmet verdi. Ortamın fantastik görüntüsü bazı sinemacıların da dikkatini çekmiş, kimi sahneler bu kampta çekilmişti.

İETT kampına yeni vagon takviyesi ise 1981 yılında, yine darbeciler döneminde yapılmıştı. 12 Eylül darbecileri tarafından İstanbul Belediye Başkanlığına atanan İsmail Hakkı Akansel döneminde kampa yeni vagonlar konulurken, çevre düzenlemesi de yapılmıştı.

İETT ŞOFÖRLERİ AİLELERİYLE GELİRDİ

İstanbul’un toplu taşımacılık tarihi üzerine kitapları ve değişik forumlarda yazıları bulunan Akın Kurtoğlu, wowturkey.com’un 16 Mart 2008 tarihli erişimindeki “İETT Kampı” başlıklı yazısında şu bilgileri veriyor:

“1961 yılında İstanbul yakasındaki tramvayların kaldırılmasını müteakip, eldeki atık araçların buradaki boş alanda yan yana konulmasıyla oluşturulan nev-i şahsına münhasır, fevkalâde enteresan bir kamp yeriydi. Buradaki her bir tramvay vagonu, izinli oldukları günlerde içinde kalmaları için bir İETT şoförüne verilmişti. Bu araçların daha yakın plan çekimlerinde gördüğüm kadarıyla vatman mahalli çoğunlukla mutfak olarak kullanılırken, yolcu taşıma bölümü ise yatakhaneye çevrilmişti. Hatta çoğunun üzerindeki hat tabelaları bile olduğu gibi bırakılmıştı. Yaklaşık 150 kadar tramvay motrisi ve vagonundan oluşan bu hoş kamp, yıllar sonra tahta ağırlıklı araçların hava koşullarından ötürü çürümesi üzerine kaldırıldı ama adı yıllar boyu bu şekilde anılmaya devam etti.”