Asgari ücret hesaplamaları başladı

Özel Haber

Aslı Didari

Asgari ücret ülkemiz için hassas bir konu. Belirli bir kesimi ilgilendiriyor gibi duruyor olsa da aslında hepimizi ilgilendiriyor. Çünkü asgari ücret pek çok dinamiği içinde barındıran bir kriter. Hem vatandaşın refahı hem işverenin yatırımları asgari ücretten geçiyor. Aslında asgari ücretli olalım olmayalım hepimizin maaşlarının temelinde de bu kriter var.

DÜNYADA 25 ÜLKEDE ASGARİ ÜCRET UYGULANIYOR

Dünyada bizim gibi 25 ülkede daha asgari ücret uygulamasının mevcut olduğunu da belirtmekte yarar var. Bunlar Eurostat’a göre Lüksemburg, İrlanda, Hollanda, İngiltere, Belçika, Almanya, Fransa, İspanya, Slovenya, Malta, Yunanistan, Portekiz, Litvanya, Polonya, Estonya, Slovakya, Çekya, Hırvatistan, Macaristan, Romanya, Letonya, Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve Arnavutluk olarak sıralanıyor.

ASGARİ ÜCRET GÜNDEME GELDİ

Yıl sonu yaklaştıkça asgari ücret zammı görüşmeleri ve tahminleri gündeme gelmeye başladı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in, Afyonkarahisar'da sendikacılara hitaben yaptığı konuşmada Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yakın zamanda toplanacağını belirtmesi ile birlikte asgari ücretin ne kadar olacağı merak konusu oldu.

Bu açıklamanın ardından milyonlarca çalışan, 2022 asgari ücret zammının ne kadar olacağı hakkında fikir yürütmeye başladı.

Asgari ücret Türkiye'deki 7 milyon çalışanı doğrudan etkiliyor.

ASGARİ ÜCRET NASIL TANIMLANIYOR

Asgari ücret, işçilere bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür gibi gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılamaya yetecek ücret olarak tanımlanıyor.

TÜRKİYE'DE ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 40

Şu ana kadar asgari ücreti gündeme getiren işçi tarafındaki Hak-İş Başkanı Mahmut Arslan da Türkiye'de asgari ücretle çalışanların oranının yüzde 40 olduğunu söyleyerek, işverenlerin ekonomik büyümede en büyük paya sahip işçilere cömert davranacaklarına inandıklarını belirtti.

BELİRLERKEN ÜLKENİN ŞARTLARI GÖZETİLİYOR

Asgari ücreti belirlerken ülkenin şartlarını da gözetmek gerektiğini unutmamak gerekiyor.

İŞVEREN İŞÇİSİNE ASGARİ ÜCRETTEN AZ MAAŞ VEREMEZ

Bir işverenin, yanında çalışan işçisine en az asgari ücret kadar ödeme yapabileceğini de hatırlatalım. Buna göre bir işveren, yanında çalıştırdığı işçisine asgari ücretten daha düşük maaş veremez.

Bu kural, Anayasa’ya ve 4857 sayılı iş kanunu ile güvence altında.

ASGARİ ÜCRET ÇALIŞMALARI KASIM AYINDA BAŞLAYACAK

2022 asgari ücret çalışmaları kasım ayında başlayacak ve aralık ayında netleşecek.

TESPİT KOMİSYONU 15 KİŞİDEN OLUŞACAK

Asgari ücreti, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ev sahipliğinde 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.

Bu komisyon da 5 işçi temsilcisi yani Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), 5 işveren temsilcisi yani Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 5 de hükümet temsilcisinden oluşacak.

Türk-İş’in işçileri temsil etmesi en fazla üyeye sahip konfederasyon olmasından kaynaklanıyor.

Komisyona Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin başkanlık edecek.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun toplanmasıyla birlikte zam pazarlığına da başlanacak.

KOMİSYON 4 KEZ TOPLANACAK

Komisyon toplamda 4 kez toplanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleştirilen ilk toplantının ardından komisyon, işçi ve işverenin ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanacak.

Komisyon, son toplantısını yine Bakanlık’ta yapacak.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanacak.

OY ÇOKLUĞU İLE KARAR VERİLECEK

Oy çokluğuyla karar verilecek. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek. Eğer tüm toplantıdan da sonuç çıkmazsa son sözü Hakem Heyeti söyleyecek.

ASGARİ ÜCRETLE BİRLİKTE ARTACAKLAR

Asgari ücretle birlikte işsizlik maaşı artacak. Kısa çalışma ödeneği yükselecek. Çalışanların aldığı asgari geçim indirimi yani AGİ değişecek. Emeklilik için doğum-askerlik-yurt dışı borçlanmaları yapanların ödeyecekleri miktarlarda artış olacak. İş göremezlik ödeneğinde artış yaşanacak. Yaşlılık, evde bakım, engelli aylıkları da ocak ayı ile birlikte zamlanacak. Kendi primini ödeyen Bağ-Kur'lular ve isteğe bağlı ödeme yapanların prim tutarı yükselecek. Gündelikçiler için ödenecek primlerin de artması gündeme gelecek. Teşviklerin üst sınırı kazanca göre değil asgari ücrete göre hesaplanacak. İş, sosyal güvenlik, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre kesilen idari para cezaları, brüt asgari ücret tutarına göre belirlenecek. Kıdem ihbar tazminatı yeniden düzenlenecek. Genel Sağlık Sigortası primi artacak. 65 yaş aylığı yükselecek. Geçici iş görmemezlik ödeneği artacak. Bireysel emeklilikte devletin katkı payı da asgari ücret ile birlikte değişecek rakamlardan olacak.

ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENECEK

Şu ana kadar asgari ücretin içeriğini ve ücret belirlenmesinde yaşanacak süreci anlattık. Şimdi gelelim asgari ücretin nasıl belirleneceğine…

ENFLASYON BELİRLEYİCİ FAKTÖR

Asgari ücret artışlarında enflasyonunun belirleyici olduğu görülüyor. Hesaplamalar enflasyonun üzerine bir puan konularak elde ediliyor. Bu yıl için de yine enflasyonun üzerinde bir rakamın ortaya çıkması bekleniyor.

2021’de yıllık enflasyon yüzde 14,6 olarak açıklanmıştı. Bu rakamın üzerine koronavirüs salgını şartları da düşünülerek 7 puan eklenmişti. Böylelikle asgari ücret zammı yüzde 21,6 artış olarak gerçekleşti. 2021 yılında 21,56 artışla 2 bin 825 lira net ücret, 3 bin 577 lira brüt ücret alındı.

2022 ASGARİ ÜCRET ZAMMI NE KADAR OLACAK: 3 BİN 447 LİRA NET, 4 BİN 364 LİRA BRÜT ÜCRET

Enflasyonun Orta Vadeli Programa göre yıl sonunda yüzde 16 ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın anketine göre ise yüzde 17,63 olacağı tahmin ediliyor.

Bu rakamlara göre asgari ücret artışının da 5-6 puan üzerinde olacağı tahmin ediliyor. Tüm bu rakamlar da asgari ücret artışının yüzde 22 civarında olacağı beklentisini doğuruyor. Yani yüzde 16 enflasyon + 6 puan ve toplamda yüzde 22 artış oranı ortaya çıkıyor.

Asgari ücret bu senaryoya göre 3 bin 447 lira net ücret, 4 bin 364 lira brüt ücret olarak uygulanacak.

ASGARİ ÜCRET HESAPLAMALARINDA İKİNCİ SENARYO: 3 BİN 531 LİRA NET, 4 BİN 471 LİRA BRÜT ÜCRET

Öte yandan eylülde enflasyon yüzde 19,58 olarak açıklandı. Enflasyonun yüzde 19’da kaldığı düşünüldüğünde de yine 6 puan eklendiğinde asgari ücret zam oranının yüzde 25’e yükseleceğini söyleyebiliriz.

Asgari ücret ikinci senaryoya göre ise 3 bin 531 lira net ücret, 4 bin 471 lira brüt ücret olarak uygulanacak.

ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ

Asgari ücretin 2021’de işverene maliyeti 4 bin 203 lira.

YILLARA GÖRE ENFLASYON TABLOSU

YIL - NET ÜCRET / BRÜT ÜCRET / ENFLASYON / ARTIŞ ORANI

2010 - 599,12 lira / 760,50 lira / yüzde 6,53 / 9,7

2011 - 658,95 lira / 837 lira / yüzde 6,4 / 9,96

2012 - 739,79 lira / 940,50 lira / yüzde 10,45 / 12,20

2013 - 803,68 lira / 1.021,50 lira / yüzde 6,16 / 8,61

2014 - 891,03 lira / 1.134 lira / yüzde 7,40 / 11,01

2015 - 1.000,54 lira / 1.273,5 lira / yüzde 8,17 / 12,30

2016 - 1.300,99 lira / 1.647 lira / yüzde 8,81 / 29,32