2021 Nobel Fizik Ödülü sahiplerini buldu

2021 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan isimler belli oldu.

Bu yılki ödül, 3 bilim insanına verildi.

ÖDÜLÜ PAYLAŞTILAR

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ndeki basın toplantısında, ödülün bir yarısı Japon meteorolog ve klimatolog Syukuro Manabe ile Alman oşinograf ve iklim modelleyicisi Klaus Hasselmann'a, diğer yarısı da İtalyan teorik fizikçi Giorgio Parisi'ye layık görüldü.

İKLİM MODELLERİ ÖDÜL GETİRDİ

"Dünya'nın ikliminin fiziksel modellemesini yapan, küresel ısınmayı hatasız öngören ve değişkenliğini ölçen" Manabe ve Hasselmann'ın "karmaşık sistemlerin kavranmasına ezber bozan katkı sundukları" bildirildi.

Parisi'nin de "atomdan gezegen ölçeğine kadar fiziksel sistemlerde dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden" ötürü ödüle layık görüldüğü belirtildi.

SYUKURO MANABE KİMDİR

1931 doğumlu Syukuro Manabe, 1958 yılında Tokyo Üniversitesinde doktora yaptıktan sonra Ulusal Hava Bürosunun Atmosferik Dolaşım Araştırma Birimi'nde çalışmak üzere ABD'ye gitti. 1997-2001 yıllarında da Japonya'da Küresel Isınma Araştırma Birimi'nin başkanlığını yürüten Manabe, Ulusal Hava Bürosunda görevli iken atmosferin üç boyutlu modellerini geliştirmek üzere Joseph Smagorinsky ile çalıştı. İkili, çalışmaları sırasında atmosferde karbondioksit yoğunluğundaki değişime cevaben Dünya'nın yüzeyinde ve troposferde sıcaklığın arttığını, öte yandan stratosferde düştüğünü keşfetti.

KLAUS HASSELMANN KİMDİR

Almanya'nın Hamburg kentinde 1931 yılında dünyaya gelen oşinograf Klaus Hasselmann, iklimin değişkenliğini ortaya koyan Hasselmann modelini geliştirdi. İklim dinamikleri, stokastik süreçler ve okyanus dalgaları konularında makaleler yayımlayan Hasselmann, 1975-1999 yıllarında Max Planck Meteoroloji Enstitüsünün yöneticiliğini yaptı. Avrupa İklim Forumu'nun da kurucusu olan Hasselmann, doğa olaylarının ve insan faaliyetlerinin iklimde bıraktığı izleri tespit etmenin yöntemlerini de ortaya koydu.

GIORGIO PARISI KİMDİR

1948 doğumlu İtalyan teorik fizikçi Giorgio Parisi, çalışmalarında kuantum alan teorisi, istatiksel mekanik ve karmaşık sistemlere odaklandı. Roma Sapienza Üniversitesinden 1970 yılında mezun olan Parisi, 1981-1992 yıllarında Roma Tor Vergata Üniversitesinde teorik fizik profesörü olarak çalıştı. Hala Roma Sapienza Üniversitesinde Kuantum Teorileri profesörü olan Parisi'nin keşifleri, birçok farklı ve görünürde tamamen rastlantısal maddeler ve olayların anlaşılmasını ve açıklanmasını sağladı.

SON 10 YILDA NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ'NÜ KAZANAN İSİMLER

2011 yılından bu yıla kadar ödül kazanan isimler ise şu şekilde:

2011: Saul Perlmutter 2012: Serge Haroche 2013: François Englert 2014: Hiroshi Amano 2015: Takaaki Kajita 2016: Duncan Haldane 2017: Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne 2018: Arthur Ashkin / Gerard Mourou / Donna Strickland 2019: James Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz 2020: Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez

Öte yandan 2020 yılının kazananlarından Andrea Ghez, 1901'den bu yana ödülü kazanan dördüncü kadın olmuştu. 1903'te Marie Curie, 1963'te Maria Goeppert-Mayer ve 2018'de Dana Strickland Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştı.

Bundan 100 yıl önce ise 1921 yılında ödülü, ünlü Alman fizikçi Albert Einstein kazanmıştı.

1915 yılında kristallerin yapılarını X ışınları yardımıyla analiz eden Lawrence Bragg, 25 yaşında Nobel Fizik Ödülü'nü babası William Henry Bragg ile paylaşmış ve bugüne kadar ödülü kazanan en genç fizikçi olmuştu.

Arthur Ashkin de 96 yaşında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülerek şimdiye kadar bu ödülü kazanan en yaşlı fizikçi unvanını kazanmıştı.

Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)