BM'nin Silahsızlanma Konferansı başkanlığı Türkiye'de

Düzenlenen Silahsızlanma Konferansında, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (1968), Biyolojik (1972) ve Kimyasal (1993) Silahlar Sözleşmeleri ve Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Antlaşması (1996) gibi bugün silahsızlanma ve silahların kontrolü alanlarında temel belgeler olarak kabul edilen düzenlemeler müzakere edildi.

Türkiye ayrıca, 14 Eylül'e kadar devam edecek Silahsızlanma Konferansının 2018 yılı çalışmaları çerçevesinde altıncı ve son 'Dönem Başkanı' sıfatıyla konferansın yıllık raporunun hazırlanmasından ve onaylanmasından da sorumlu olacak. Konferansın alt çalışma gruplarının ise, toplantılarını 24 Ağustos'a kadar tamamlamaları ve kendi raporlarını Konferansa sunmaları gerekiyor.

TÜRKİYE EN SON 2008'DE ÜSTLENMİŞTİ

Çok taraflı silahsızlanma ve silahların kontrolü çalışmalarının gerçekleştirilebilmesi amacıyla BM Genel Kurulu Birinci Silahsızlanma Özel Oturumu kararıyla 1978 yılında kurulan Silahsızlanma Konferansının 65 üyesi bulunuyor. Tüm nükleer silah sahibi ülkeler, Konferansın üyesi konumunda. Türkiye, Konferansın Dönem Başkanlığını en son 2008 yılında üstlenmişti.

Konferansın yılda 24 hafta süren oturumlarında silahsızlanma konuları müzakere ediliyor. Üyelerin alfabetik sırayla dönüşümlü başkanlık ettiği toplantılarda her üye oturumların 4 haftasına başkanlık yapıyor.

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan, Filipinler Barış Sürecinin Bağımsız Silahsızlandırma Organı (IDB) Başkanı Büyükelçi Levent Şahinkaya, Güney Filipinler barış sürecinin dinamik ve çok boyutlu bir süreç olduğunu dile getirdi ve 1997'de Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nin (MİKC) Filipinler hükümetiyle bir ateşkes anlaşması yaptığını, ardından gelen uzun müzakere sürecinde 2012'deki Bangsamoro Çerçeve Anlaşması ve 2014'teki kapsamlı barış anlaşmasının en önemli anlaşamalar olduğuna dikkat çekti.

Filipinler Cumhurbaşkanının metni imzalamasıyla Bangsamoro Organik Yasasının kabul edildiğinin altını çizen Şahinkaya, böylelikle barış süreci içindeki en temel merhalenin aşılmış olduğunu dile getirdi.

"SİLAHSIZLANDIRMA SÜRECİ 1.5-2 YIL DAHA SÜRECEK"

Bundan sonra da aşılacak çok etap olduğunu aktaran Şahinkaya, "Bangsamoro Özerk Yapısının tamamıyla hayata geçmesi için daha belli süreçler geçecek. Aralık ayında Mindanao'da referandum yapılacak ve yeni kurulacak özerk yapının sınırları belli olacak. 2019 yılının ikinci yarısında da Bangsamoro Geçiş Otoritesi kurulacak. Bu süreçte IDB, MİKC savaşçılarının yüzde 30'unu silahsızlandıracak. Ardından Bangsamoro Polis Gücü kurulacak ve ardından yüzde 30'u daha silahsızlandıracağız. Daha sonra parlamento seçimleri yapılacak ve eyalet başbakanı seçilecek" ifadelerini kullandı.

Silahsızlandırma sürecinin 1.5-2 yıl daha süreceğini vurgulayan Şahinkaya, sahada tek tek mülakatlar yapılacağını, kimlik kartları hazırlanacağını anlattı. Bunu yapmadan evvel de MİKC'nin kendilerine savaşçıların listesini vereceğini belirten Şahinkaya, kendilerinin de sürece ilişkin planlamalar yaptığını dile getirdi.

Şahinkaya, 2015'te sembolik silahsızlandırma töreni yapıldığını ve 145 savaşçının silahlarının teslim alındığını hatırlatarak, "Mindanao'da, Teslim alınan silahlar için MİKC ile Filipin hükümetinin anlaştıkları bir yerde depo alanımız var. O silahlar orada. Filipin ordusunun sorumluluğunu bize verdiği askerler tarafından korunuyor. Güvenlik 7-24 nöbet sistemiyle sağlanıyor" ifadelerini kullandı.

"ÖZERK YAPI OLUŞTUKÇA TERÖR TEHDİDİ AZALACAK"

Şahinkaya, bölgede IŞİD bağlantılı gruplar olduğunu ve bu gruplardan bir tanesinin geçen yıl bir şehri ele geçirdiğini ve yüzlerce zayiat verildiğini hatırlatarak, "MİKC'nin söylediği bir an evvel bizim özerk yapıyı kuralım. DEAŞ'a karşı elimiz sağlam olsun. Çünkü istikrar ve güvenlik şartlarımız tam olmalı ki ancak bu şekilde DEAŞ'ı engelleriz" şeklinde konuştu.

"ÇOK ÖNEMLİ, MEMNUNİYET VERİCİ BİR OLGU"

Şahinkaya ayrıca, "Bu sürecin belirli takvimlere göre ilerleyip hayata geçirileceğini düşünüyorum. Güney Filipinler Barış Sürecinin önemli yapı taşlarından biri olan Bağımsız Silahsızlandırma Komisyonunun başkanlığının Türkiye'de olması çok önemli, memnuniyet verici bir olgu. Bu, Türkiye'nin büyük ve saygın, diplomaside etkin bir ülke olmasının neticesidir" ifadelerini kullandı.